Szopka Krakowska
Konkurs
Celem 74. Konkursu Na Szopk臋 Krakowsk膮, organizowanego przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, jest podtrzymywanie tradycji rzemios艂a szopkarskiego wpisanego na List臋 Dziedzictwa UNESCO.
Tradycyjna szopka krakowska, kt贸ra powsta艂a pod koniec XIX w., by艂a przeno艣nym teatrzykiem kukie艂kowym, z muzyk膮 i specjalnie pisanymi tekstami. Z czasem scenki odgrywane przez amator贸w zosta艂y zast膮pione poruszanymi mechanicznie figurkami. Figurki te s膮 wyrze藕bione lub ulepione z modeliny czy gipsu. Tradycyjnie szopki upami臋tniaj膮 narodzenie Chrystusa, dlatego w ka偶dej z nich znajdziemy ca艂膮 艢wi臋t膮 Rodzin臋: figurki Dzieci膮tka, Marii i J贸zefa. Najcz臋艣ciej towarzysz膮 im anio艂owie, Trzej Kr贸lowie, pasterze i zwierz臋ta. Krakowskie szopki prezentuj膮 dodatkowo sceny z postaciami historycznymi (kr贸lami, bohaterami narodowymi i zas艂u偶onymi) oraz legendarnymi (np. Tr臋baczem, Panem Twardowskim, Lajkonikiem). W niekt贸rych umieszcza si臋 postaci w tradycyjnych strojach ludowych: krakowskich i g贸ralskich, a tak偶e znane osobisto艣ci, np. Lecha Wa艂臋s臋, czy papie偶a Jana Paw艂a II.
Szopki prezentuj膮 architektur臋 najwa偶niejszych, najbardziej interesuj膮cych i najpi臋kniejszych zabytk贸w Krakowa. Wszystkie zwyczajowo posiadaj膮 wie偶e 鈥 zazwyczaj wzorowane na wie偶y wy偶szej ko艣cio艂a Mariackiego zwie艅czonej koron膮 (cz臋sto w jej oknie widoczny jest tr臋bacz odgrywaj膮cy hejna艂) lub na wie偶ach katedry na Wawelu czy wie偶y Ratuszowej. Uzupe艂nieniem wie偶 cz臋sto s膮 elementy Zamku Kr贸lewskiego na Wawelu, czy te偶 zachowanych budowli obronnych: okr膮g艂ej fortecy 鈥 Barbakanu i jednej z siedmiu istniej膮cych niegdy艣 bram wjazdowych do miasta 鈥 Bramy Floria艅skiej.
Dotkni臋cie Tradycji
Na wystawie zaprezentujemy rezultaty projektu 鈥濪otkni臋cie tradycji - zbudujmy szopk臋. Warsztaty w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa dla os贸b z dysfunkcj膮 wzroku鈥 realizowanego w ramach programu dotacyjnego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 鈥濳ultura dost臋pna 2016鈥. Projekt powsta艂 we wsp贸艂pracy z Fundacj膮 Kultury Bez Barier z Warszawy i Fundacj膮 Szansa dla Niewidomych z Krakowa.
Muzealny projekt 鈥濪otkni臋cie tradycji-zbudujmy szopk臋鈥 to pierwsze architektoniczne, integracyjne warsztaty z budowy tradycyjnej szopki krakowskiej, przeznaczone dla os贸b z dysfunkcj膮 wzroku. Ich celem jest rozszerzenie oferty edukacyjnej, zapoznanie uczestnik贸w z histori膮, architektur膮 i dziedzictwem niematerialnym Krakowa, wsp贸lna nauka tradycyjnego rzemios艂a, prze艂amywanie barier dost臋pno艣ci os贸b niepe艂nosprawnych do szeroko poj臋tej kultury i tradycji miasta Krakowa.
Uczestnicy wzi臋li udzia艂 w spotkaniu z szopkarzem dotycz膮cym historii i metod budowy tradycyjnej szopki krakowskiej, miejskich spacerach edukacyjnych szlakiem architektury b臋d膮cej inspiracj膮 i komponentem szopek krakowskich, a tak偶e w warsztatach plastycznych prowadzonych przez szopkarza, edukatora oraz muzealnik贸w.
W projekcie uczestniczy艂y dwie integracyjne grupy z艂o偶one z dzieci oraz doros艂ych z dysfunkcj膮 wzroku wspieranych w pracach warsztatowych przez pe艂nosprawnych uczestnik贸w. Byli to uczniowie Specjalnego O艣rodka Szkolno - Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych i S艂abowidz膮cych w Krakowie oraz Szko艂y Podstawowej nr 160 im. 艣w. Augustyna, Gimnazjum nr 34 im. H. Sienkiewicza i Prywatnego Gimnazjum nr 8 im. M. Reja w Krakowie, podopieczni oraz wolontariusze Fundacji Szansa dla Niewidomych, a tak偶e studenci Akademii Pedagogicznej.
Imponuj膮cym efektem warsztat贸w s膮 wsp贸lnie przygotowane dwie, tradycyjne szopki, zg艂oszone jako pe艂noprawne dzie艂a w 74. konkursie na Najpi臋kniejsz膮 Szopk臋 Krakowsk膮, organizowanym przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Wykonane w ramach projektu szopki b臋d膮 zaprezentowane na pokonkursowej wystawie w Pa艂acu Krzysztofory w specjalnie przygotowanej, dost臋pnej dotykowo cz臋艣ci ekspozycji, przygotowanej we wsp贸艂pracy ze 艣rodowiskiem os贸b z dysfunkcj膮 wzroku. W ramach projektu przygotowano tak偶e dodatkowo pomoce dotykowe i d藕wi臋kowe: tradycyjn膮 i modu艂ow膮 szopk臋 dotykow膮, architektoniczne detale dotykowe, s艂uchowisko z elementami audiodeskrypcji o historii krakowskiej szopki, film dokumentuj膮cy przebieg warsztat贸w oraz podpisy i plansze w alfabecie Braille'a.
Istnieje r贸wnie偶 mo偶liwo艣膰 zam贸wienia zaj臋膰 na wystawie, podczas kt贸rych zostan膮 wykorzystane elementy audiodeskrypcji i pomoce dotykowe.
Zdj臋cia: A. Janikowski
Zdj臋cia: T. Kalarus
Zdj臋cia: MHK
